चांदीपुर विषाणू फुफ्फुसातून मेंदूपर्यंत पसरतो, 12 मुलं मृत्यूमुखी

केंद्रीय आरोग्य आणि कुटुंब कल्याण मंत्रालयाच्या सूत्रांनी दिलेल्या माहितीनुसार, नॅशनल इन्स्टिट्यूट ऑफ व्हायरोलॉजी (एनआयव्ही पुणे) ला अलर्टवर ठेवण्यात आले आहे. या आजारात मृत्यूचे प्रमाण 50 टक्क्यांपर्यंत आहे. एम्स नवी दिल्ली येथील बालरोग विभागाचे माजी प्रमुख डॉ एम वाजपेयी म्हणाले की, गुजरातच्या आरोग्य मंत्रालयाकडून स्क्रीनिंग आणि सर्व प्रकारच्या उपाययोजना केल्या जात आहेत. ते म्हणाले की तो मेंदूमध्ये फार लवकर पसरते. डॉ एम वाजपेयी म्हणाले की हा रोग द्रवपदार्थाद्वारे देखील पसरतो. त्याचबरोबर त्याच्या लसीवर काम सुरू आहे परंतु अद्याप यश मिळालेले नाही.

गुजरातमध्ये पाय पसरल्यानंतर चांदीपुराच्या विषाणूने महाराष्ट्र, राजस्थान आणि मध्य प्रदेशातील मुलांमध्ये थैमान घातले आहे. एनआयव्हीची पुष्टी करण्यासाठी सर्व मुलांचे रक्त नमुने नॅशनल इन्स्टिट्यूट ऑफ व्हायरोलॉजी, पुणे येथे पाठविण्यात आले आहेत. गुजरातमधील साबरकांठा, अरवली, महिसागर आणि राजकोटमध्ये याची प्रकरणे नोंदवली गेली आहेत. गुजरातच्या आरोग्य मंत्रालयाचा दावा आहे की चांदीपुरामध्ये आतापर्यंत 8600 लोकांची तपासणी करण्यात आली आहे, जिथे विषाणूचा प्रसार समोर आला आहे. येथे संपूर्ण क्षेत्र 26 झोनमध्ये विभागले गेले आहे.

डॉ एम वाजपेयी यांनी सांगितले की, या आजारात चांदीपुरा विषाणूची लागण होते, तेव्हा हा विषाणू फुफ्फुसातून थेट मेंदूमध्ये जातो. हा रोगकारक Rhabdoviridae कुटुंबातील vesiculovirus वंशाचा सदस्य आहे. हे डास, टिक्स आणि सँडफ्लायांसह वेक्टरद्वारे पसरते. फ्लू सारखी लक्षणे सहसा मुलांमध्ये आढळतात. मुलांमध्ये उलट्या, जुलाब आणि अंगदुखीचे प्रमाण वाढतच आहे. लवकरच मूल कोमात जाते. मेंदूला सूज येते आणि त्यानंतर मुलाचा मृत्यू होतो.

या विषाणूची ओळख पहिल्यांदा 1966 मध्ये चांदीपुरा, नागपूर, महाराष्ट्र येथे झाली. यामुळेच त्याचे नाव चांदीपुरा विषाणू ठेवण्यात आले. त्यानंतर 2004 ते 2006 आणि 2019 मध्ये आंध्र प्रदेश, महाराष्ट्र आणि गुजरातमध्ये हा विषाणू आढळून आला. या काळात मृत्यूचे प्रमाण 56 ते 75 टक्के होते. चांदीपुरा विषाणू हा आरएनए विषाणू आहे, जो सामान्यतः मादी फ्लेबोटोमाइन माशीद्वारे पसरतो.

गुजरातमधील ज्या भागात विषाणूचा संसर्ग होत आहे, तेथे पाळत ठेवणे वेगाने वाढविण्यात आले आहे. यासोबतच सोशल मीडिया आणि इतर माध्यमातूनही सूचना जारी केल्या जात आहेत. या भागात कोणताही संशयित रुग्ण आढळल्यास त्याच्यावर प्राधान्याने उपचार करण्यात यावेत, अशा सूचना देण्यात येत आहेत.